HardFork là gì?

Thuật ngữ hard fork mô tả một sự thay đổi triệt để trong blockchain: một sự thay đổi từ giao thức này sang giao thức khác, chẳng hạn. Trong hầu hết các blockchain, một đợt hard fork chỉ ra những thay đổi của khối hoặc sự thay đổi trong cách diễn giải của chúng.

Theo truyền thống, khi tiến hành hard fork, giao thức hiện tại sẽ ngừng hoạt động, các quy tắc và thay đổi mới sẽ được thực hiện và chuỗi sẽ khởi động lại. Điều quan trọng cần lưu ý là chuỗi hard fork sẽ khác với phiên bản trước đó và lịch sử của blockchain pre-fork sẽ không còn nữa.

Chuỗi khối Cardano được hard fork từ mô hình liên kết Byron sang mô hình phân quyền Shelley. Tuy nhiên, đợt hard fork này là duy nhất. Thay vì thực hiện các thay đổi triệt để, chúng tôi đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ sang một giao thức mới đồng thời lưu lại lịch sử của các khối trước đó. Điều này có nghĩa là chuỗi không thay đổi hoàn toàn, thay vào đó, nó chứa các khối Byron và sau một thời gian chuyển đổi, thêm các khối Shelley. Không có điểm khởi động lại cơ bản nào xóa bỏ lịch sử của các hoạt động trước đó.

Hard fork combinator là gì?

Combinator là một thuật ngữ kỹ thuật được sử dụng để chỉ sự kết hợp của các quá trình hoặc sự việc nhất định. Trong trường hợp của Cardano, một hard fork combinator kết hợp các giao thức, do đó cho phép chuyển đổi Byron-to-Shelley mà không bị gián đoạn hoặc khởi động lại hệ thống. Nó đảm bảo rằng sổ cái Byron và Shelley xuất hiện dưới dạng một sổ cái. Chuyển từ Ouroboros BFT sang Ouroboros Praos không yêu cầu tất cả các node phải cập nhật đồng thời. Thay vào đó, các node có thể cập nhật dần dần, trên thực tế, một số có thể chạy các khối Byron, trong khi một số khác có thể chạy các khối Shelley.

Bộ tổ hợp hard fork được thiết kế để cho phép kết hợp nhiều giao thức mà không cần phải điều chỉnh đáng kể. Chuỗi Cardano hiện tại kết hợp các khối Byron và Shelley và sau khi chuyển đổi trong tương lai, nó cũng sẽ kết hợp các khối Goguen, Basho và Voltaire – tất cả đều là một thuộc tính duy nhất. Bộ tổ hợp này tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi từ Shelley sang Goguen và hơn thế nữa bằng cách đơn giản hóa quá trình phát triển Byron-to-Shelley trước đó.

Chuyển từ Byron Ouroboros Classic sang Shelley Ouroboros Praos

Mainnet (mạng chính thức) Cardano Byron chạy trên giao thức đồng thuận Ouroboros Classic. Mạng chính Cardano Shelley, là kỷ nguyên phát triển hiện tại, chuyển sang mạng phi tập trung chạy trên giao thức đồng thuận Ouroboros Praos mới, cho phép mở rộng nhiều khả năng hơn đồng thời hỗ trợ quá trình staking với phần thưởng bằng tiền cho chủ sở hữu ada và chủ sở hữu stake pool.

Để cho phép chuyển đổi có trật tự trong Cardano mà không có bất kỳ sự thay đổi nào trong hệ thống, cần phải cập nhật code để hỗ trợ các điều kiện của giao thức mới. Làm như vậy trong một bản cập nhật duy nhất có thể gây ra một loạt phức tạp, vì vậy Cardano quyết định thực hiện phương pháp tiếp cận hai giai đoạn, sử dụng giao thức Ouroboros Byzantine Fault Tolerance (BFT) làm trung gian.

Sự thay đổi từ Ouroboros Classic sang BFT (diễn ra vào ngày 20 tháng 2 năm 2020) là hard fork truyền thống duy nhất trong chuỗi khối Cardano. Sự kiện fork này đã khởi động lại mạng chính Byron để chạy giao thức BFT và cho phép chuyển đổi mượt mà hơn sang Ouroboros Praos mà không có bất kỳ gián đoạn chuỗi nào nữa. Giao thức BFT được thiết kế cẩn thận để lịch sử blockchain không thay đổi và blockchain sẽ xuất hiện như một thực thể duy nhất.

Token locking – Khóa Token: Nâng cấp giao thức Shelley

Token locking (khóa token) là một tính năng mới được thêm vào giao thức Shelley để cho phép các trường hợp sử dụng hợp đồng thông minh khác nhau, bao gồm tạo và giao dịch với token đa tài sản (multi-asset), cũng như thiết lập hỗ trợ cho cơ chế bỏ phiếu Voltaire.

Khóa Token là quá trình ‘lưu giữ’ một số lượng tài sản nhất định và cam kết không vứt bỏ chúng trong một khoảng thời gian xác định. Tính năng này được bật trong nâng cấp Allegra (token locking) và sẽ cho phép ghi lại một token cụ thể đang được sử dụng cho một mục đích nhất định trong quá trình nâng cấp Mary (hỗ trợ đa tài sản). Token có thể đại diện cho một mục được hạch toán bởi sổ cái blockchain, bao gồm cả ada, nhưng sẽ sớm bao gồm các loại token tùy chỉnh khác.

Token locking : các trường hợp sử dụng

Hỗ trợ khóa token là rất quan trọng để cho phép thanh toán giao dịch phức tạp và hạch toán quỹ.

Nó có thể được sử dụng trong các trường hợp sau:

  • Thỏa thuận hợp đồng– ví dụ như khi ai đó tham gia thỏa thuận hợp đồng để bán một tài sản, điều quan trọng là phải hứa rằng tài sản này sẽ không được bán cho bất kỳ ai khác – chỉ bán cho người thực sự trả tiền. Trong trường hợp này, token có thể đại diện cho thuộc tính và ‘lời hứa’ – khóa token thực tế. Nếu tài sản được bán cho một bên thứ ba khác thì hợp đồng sẽ vô hiệu.
  • Đăng ký bỏ phiếu– trong cơ chế bỏ phiếu Voltaire, khóa token sẽ cho phép người dùng khóa một số lượng token nhất định của họ để đại diện cho quyền biểu quyết của họ. Chủ sở hữu ada tham gia vào quá trình bỏ phiếu sẽ được yêu cầu ‘khóa’ token của họ. Điều này sẽ đại diện cho quyền biểu quyết của họ, theo số cổ phần mà họ nắm giữ và loại bỏ các rủi ro liên quan đến các tình huống như kiểm phiếu kép, phân bổ nhiều phiếu bầu hơn có thể, phiếu bầu trái ngược hoặc trùng lặp phiếu bầu.
  • Multi-asset tokens – Cardano sẽ sớm cung cấp hỗ trợ cho token đa tài sản, trong đó sổ cái sẽ hỗ trợ việc tạo và sử dụng nhiều loại token tùy chỉnh, bên cạnh ada. Ví dụ: khóa token sẽ cho phép token ada bị ‘khóa’ để tạo một tài sản tùy chỉnh khác có giá trị tương đương.

Mary: hỗ trợ đa tài sản (multi-asset)

Mary là bản nâng cấp giao thức Shelley được triển khai vào tháng 3 năm 2021. Nó đã giới thiệu native token và hỗ trợ đa tài sản trên Cardano. Mary cho phép người dùng tạo các token (tùy chỉnh) được xác định duy nhất và thực hiện các giao dịch với chúng trực tiếp trên chuỗi khối Cardano.

Với việc nâng cấp Mary, cơ sở hạ tầng kế toán của sổ cái không chỉ xử lý các giao dịch ada mà còn các giao dịch đồng thời mang một số type asset. Hỗ trợ Native mang lại lợi thế khác biệt cho các nhà phát triển vì không cần tạo hợp đồng thông minh để xử lý việc tạo hoặc giao dịch token tùy chỉnh. Thay vào đó, sổ cái kế toán theo dõi quyền sở hữu và chuyển giao tài sản, loại bỏ sự phức tạp và khả năng xảy ra sai sót thủ công, đồng thời đảm bảo hiệu quả chi phí đáng kể.

Các nhà phát triển, doanh nghiệp và ứng dụng có thể tạo token mục đích chung (có thể thay thế) hoặc chuyên biệt (không thể thay thế) để đạt được các mục tiêu thương mại hoặc kinh doanh. Chúng có thể bao gồm việc tạo token thanh toán tùy chỉnh hoặc phần thưởng cho các ứng dụng phi tập trung; stablecoin được chốt với các loại tiền tệ khác; hoặc các tài sản duy nhất đại diện cho tài sản trí tuệ. Tất cả những tài sản này sau đó có thể được mua bán, trao đổi hoặc được sử dụng để thanh toán cho các sản phẩm hoặc dịch vụ.

Đọc thêm:

Alonzo: hỗ trợ hợp đồng thông minh

Alonzo là bản nâng cấp giao thức tiếp theo, như một phần của chủ đề phát triển Goguen. Nó được xây dựng dựa trên siêu dữ liệu (metadata) giao dịch, khóa token và chức năng native asset để cho phép phát triển hợp đồng thông minh có chức năng.

Bản nâng cấp này giới thiệu một nền tảng đa năng, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp và nhà phát triển, bằng cách cho phép tạo các hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung (DApps) cho tài chính phi tập trung (DeFi).

Khả năng này được kích hoạt bằng cách thêm các công cụ cần thiết và cơ sở hạ tầng bằng cách sử dụng nền tảng Plutus. Áp dụng một cách tiếp cận nghiêm ngặt dựa trên các phương pháp chính thức và xác minh, Alonzo mở rộng ngôn ngữ kịch bản đa chữ ký (multi-signature) cơ bản (multisig) được sử dụng trong Cardano Shelley. Multisig đang được nâng cấp lên ngôn ngữ Plutus Core để có các tùy chọn tập lệnh mạnh mẽ và an toàn hơn. Đối với điều này, Alonzo triển khai mô hình kế toán đầu ra giao dịch chưa được chi tiêu chi mở rộng (EUTXO). Alonzo hiện đang trên các giai đoạn testnet, hãy tìm hiểu thêm bằng cách truy cập:

Đọc thêm: