Cardano là nền tảng blockchain 3.0 được xây dựng dựa trên cơ chế Proof-of-stake nhằm mang đến một giải pháp hạ tầng tổng thể cho phép các nhà phát triển có thể xây dựng các Dapp (ứng dụng phi tập trung), Defi (tài chính phi tập trung) với sổ cái đa tài sản và hợp đồng thông minh. Được xây dựng và phát triển với các phương thức đảm bảo nghiêm ngặt nhằm đạt được khả năng mở rộng, khả năng tương tác và tính bền vững cần thiết cho các ứng dụng trong thế giới thực. Cardano được thiết kế để trở thành nền tảng được lựa chọn cho các DApps quy mô lớn, có sứ mệnh quan trọng sẽ làm nền tảng cho nền kinh tế trong tương lai. ADA là đồng tiền mã hóa được tạo nên để hoạt động trong hệ sinh thái Cardano.
Dự án Cardano bắt đầu như thế nào?
Được khởi xướng từ năm 2015, dự án blockchain Cardano được được khởi động với mục tiêu xây dựng một nền tảng blockchain dựa trên các nghiên cứu khoa học đầy đủ và chắc chắn cùng với những hiểu biết tốt nhất về thị trường tiền kỹ thuật số của đội ngũ nhà sáng lập đã có kinh nghiệm làm việc từ các nền tảng trước đó. Người thúc đẩy quá trình này là Charles Hoskinson, một trong những co-founder của nền tảng Ethereum, người tuyệt đối tin tưởng vào sức ảnh hưởng mạnh mẽ của blockchain lên hệ thống tài chính và cách vận hành của thế giới hiện đại – giúp kiến tạo một xã hội an toàn, minh bạch và công bằng.
Tới năm 2017, sau khi dành 2 năm để gửi các bản thảo của dự án tới khắp các trường đại học hàng đầu trên thế giới nhằm chứng minh tính đúng đắn về mặt học thuật và tính khả thi của dự án. Cardano đã chính thức khởi chạy. Cardano còn được nhiều người gọi với cái tên Ethereum Nhật Bản vì phần lớn các nhà đầu tư của Cardano đến từ Nhật, một đối tác rất lớn hỗ trợ quá trình triển khai Cardano là Emurgo, cũng có trụ sở tại đất nước mặt trời mọc.
Đội ngũ sáng lập phát triển và vận hành dự án Cardano
Dự án Cardano bắt đầu được phát triển từ năm 2015 bởi 3 tổ chức:
Cardano Foundation: Là tổ chức phi lợi nhuận sáng lập và sở hữu thương hiệu Cardano có trụ sở tại Thụy Sĩ. Có nhiệm vụ giám sát quá trình triển khai dự án, đảm nhiệm hỗ trợ cộng đồng người dùng Cardano, làm việc với các cơ quan chức năng về các vấn đề pháp lý và thương mại, triển khai các chiến dịch marketing nhằm phổ biến dự án tới cộng đồng toàn cầu. Chủ tịch của họ, ông Michael Parsons đã tham gia vào thị trường tiền mã hóa từ năm 2012.
Emurgo: Là đối tác chính của Carnado. Emurgo chuyên phát triển các tính năng cho hạ tầng Cardano. Một sản phẩm mà người dùng đầu cuối hay sử dụng chính là ví Yoroi. Emurgo có các trung tâm phát triển ở Hàn Quốc, Philippines, Việt Nam, và có trụ sở tại Nhật Bản.
Input Output Hong Kong (IOHK): Là Công ty nghiên cứu và phát triển Cryptocurrency hàng đầu trên thế giới, có vai trò quan trọng trong dự án Cardano nhằm mục tiêu nghiên cứu và phát triển dự án này. Được thành lập vào năm 2015 bởi Jeremy Wood và Charles Hoskinson, tổ chức này cam kết hỗ trợ vốn đầu tư cho các doanh nghiệp mới thành lập và hỗ trợ các dự án thương mại xây dựng trên Cardano Blockchain.
Điểm nổi bật của Cardano so với các nền tảng khác
Cơ chế đồng thuận Proof of Stake mang lại tính ưu việt trong vận hành và đầu tư
Khác với các mạng lưới blockchain thế hệ thứ 1 và 2 như bitcoin hay Ethereum sử dụng cơ chế Proof-of-work. Ở Cardano, cơ chế đồng thuận là Proof-of-stake. Gọi là bằng chứng cổ phần. Thuật toán đồng thuận là Ouroboros được sử dụng để lựa chọn ra các validator (những node mạng hay những nhà xác thực) đóng block nhằm xác minh giao dịch và sinh ra các đồng ada mới.
Ouroboros được mô tả là sự kết hợp giữa công nghệ và các cơ chế đã được kiểm chứng về mặt toán học, bổ sung thêm tâm lý học hành vi và triết học kinh tế. Nhìn chung, mục tiêu của Ouroboros là đạt được sự tăng trưởng bền vững và có đạo đức. Các công trình nghiên cứu về thuật toán đồng thuận Ouroboros đã được đăng trên Hiệp hội Quốc tế về Nghiên cứu Mật mã (IACR).
Ouroboros cùng với các tính năng được tích hợp trong Hydra ở giai đoạn Basho sẽ tăng khả năng xử lý lên tới 2.5 triệu giao dịch mỗi giây với số lượng validator pool hiện tại (hơn 2800 pools)
Sử dụng cơ chế Proof-of-Stake tốn ít năng lượng hơn nhiều lần so với Proof-of-Work, góp phần bảo vệ môi trường một cách bền vững. Ngoài ra, bằng chứng cổ phần sẽ khuyến khích những người nắm giữ đồng coin ada tham gia vào quá trình xác minh giao dịch của mạng lưới, chống lại các cuộc tấn công vào mạng lưới Cardano, đồng thời mang lại phần thưởng là chính đồng ada. Đây là cơ chế dân chủ tương tự như các công ty cổ phần ngoài đời thực.
Cardano có tốc độ giao dịch nhanh với phí giao dịch thấp
Với cấu trúc lớp mạng được thiết kế 2 lớp bao gồm: The Cardano Settlement Layer (CSL) và The Cardano Control Layer (CCL). CSL sẽ ghi tất cả các giao dịch ADA và các tài sản (native asset), còn CCL tập trung vào xử lý hợp đồng thông minh. Điều này làm cho mạng lưới chạy nhanh hơn. Không bị quá tải như các mạng khác, điển hình như Ethereum thường hay bắt gặp tình trạng nghẽn mạng kéo theo phí gas tăng cao.
Là hệ thống blockchain có mức độ Decentralize cao nhất
Kể từ kỷ nguyên Shelley trở đi, Cardano là blockchain có độ phi tập trung cao nhất, trở thành một mạng lưới an toàn không bị điều khiển hoặc thao túng bởi bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào. Với hơn 2800 pools vận hành rải rác trên khắp thế giới, các giao dịch trên mạng lưới được xác thực bởi các pool cộng đồng một cách minh bạch. Hơn 23 tỷ ADA được đưa vào staking chiếm hơn 70% tổng cung ADA đang lưu hành trên thị trường. Đây cũng là mạng lưới có tỷ lệ staking cao nhất đến thời điểm hiện tại. Nếu so sánh với bitcoin, độ phi tập trung của Cardano lớn hơn gấp 125 lần.
Hệ thống quản trị dân chủ on-chain government ưu việt
Cardano được thiết kế để hệ thống quản trị có thể được tiến hành một cách dân chủ, công bằng trên chính chuỗi khối của nó. Tất cả các hoạt động thay đổi bất kỳ các tính năng nào ví dụ thêm bớt các tính năng kỹ thuật, thay đổi phí giao dịch, cấp vốn cho các dự án khởi nghiệp,… đều được tiến hành trên chính nền tảng Cardano, những người nắm giữ đồng ADA sẽ như những công dân nắm giữ những lá phiếu đại diện của mình, họ có quyền bỏ phiếu cho những sự thay đổi trên mạng lưới. Kết quả sẽ được phản ánh trung thực mong muốn của họ. Đây là bước đột phá tiên phong mà các blockchain khác như Bitcon hay thậm chí Ethereum không làm được. Kỷ nguyên Voltaire sẽ đảm nhận việc triển khai các tính năng On-chain government này.
Ngân quỹ phát triển Catalyst khổng lồ cho hệ sinh thái trên Cardano
Cơ chế của Cardano cho phép trích từ phí giao dịch ra 20% để đưa vào quỹ Catalyst nhằm hỗ trợ cho các dự án phát triển trên nền tảng Cardano. Đây là một cơ chế rất hay nhằm khuyến khích các ý tưởng Dapps/Defi có được nguồn vốn để thực thi. Cứ mỗi 5 ngày, quỹ này lại tăng thêm 7 triệu ADA. Giá trị của quỹ vào 10/2021 là 570 triệu ada tương đương khoảng 1.7 tỷ USD. Đây là nguồn ngân sách phát triển rất dồi dào mà chưa có nền tảng nào có được như vậy.
Catalyst được tạo ra với mục tiêu mang lại sự phân quyền thực sự cho Cardano, dựa trên 1 tính năng cực kỳ tuyệt vời là on-chain governance như đã nói ở trên. Đây cũng là “hình bóng” của kỷ nguyên Voltaire-kỷ nguyên thứ 5 trong lộ trình phát triển của Cardano. Việc đánh giá các dự án sẽ do cộng đồng đánh giá và tiến hành vote để cấp vốn thể hiện tính dân chủ và công bằng. Số đề án tham gia sau các vòng gọi vốn tăng lên rất nhiều. Với các lập trình viên hay các nhà phát triển ứng dụng, chỉ cần họ đưa ra ý tưởng khả thi, nguồn vốn sẽ không còn là vấn đề.
Cardano là dự án có các hoạt động phát triển trên Github năng động nhất
Github là nơi mà bất cứ nhà phát triển ứng dụng nào cũng biết tới. Đây là nơi quản lý dự án và lưu trữ các phiên bản của mã nguồn dự án. Theo thống kê từ Github, Cardano là dự án năng động nhất có số lượng các commit và cập nhật nhiều nhất kể từ lúc khởi chạy, luôn đứng đầu các bảng số lượng cập nhật hàng tuần và hàng tháng. Đây cũng là một thước đo để cho chúng ta thấy rằng các nhà phát triển của dự án đang làm việc rất chăm chỉ và nghiêm túc.
Hệ sinh thái Cardano
Hệ sinh thái của Cardano ngày càng đón nhận nhiều dự án tham gia vào rất đa dạng cung cấp đầy đủ các công cụ để đáp ứng nhu cầu người dùng. Điểm qua một số lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ bên dưới.
AMM – Phần không thể thiếu của giao dịch phi tập trung trên blockchain
Automated Market Maker (AMM) là thuật ngữ dùng để chỉ công cụ vụ giúp đem lại tính thanh khoản tự động ảnh trên các sàn giao dịch. Mô hình giống như một sàn giao dịch hoạt động theo hướng phi tập trung khắc phục nhược điểm còn tồn tại ở các sàn tập trung hiện nay. Nhiều dự án được thực hiện bài bản như SundaeSwap, ErgoDex,…
IDO platform – Nền tảng kêu gọi vốn thông dụng trong thế giới cryptocurrency
IDO là viết tắt của cụm từ Initial DEX Offering (phân phối coin lần đầu trên DEX) là một hình thức gây quỹ cho dự án trong không gian crypto trên nền tảng phi tập trung. Các IDO thường được tiến hành hoàn toàn độc lập bởi một nhà phát hành token, do đó bất kỳ ai cũng có thể làm điều này nếu sẵn sàng xây dựng một chiến lược phát hành token.
Oracle – Cầu nối tương tác giữa Blockchain và thế giới thực
Oracle rất quan trọng trong việc kết nối giữa blockchain với thế giới thực, được ví như là cầu nối để hiện thực hóa những yêu cầu đời thực lên trên blockchain. Các hợp đồng thông minh chạy trên Cardano tương thích rất tốt với các lớp Oracle để xuất/truy xuất dữ liệu từ thế giới bên ngoài.
NFT – Sự độc nhất tạo nên các giá trị của blockchain
NFT/Gaming là phần thông dụng của tất cả các blockchain nói chung. Các dự án liên quan đến NFT/Gaming đang đổ bộ lên nền tảng Cardano với số lượng rất lớn chứng tỏ sự hứng thú của các nhà phát triển cũng như các người dùng đầu cuối đối với hệ sinh thái Cardano.
Payment – Các cổng thanh toán tiện lợi
Các cổng thanh toán là phần quan trọng để đưa Cardano đến gần hơn với người dùng đầu cuối bằng các hình thức như tích hợp vào các công cụ thanh toán thương mại điện tử, du lịch,… Điển hình cho lĩnh vực này là các dự án như Coti – nhận được đầu tư từ cFUND, Revuto, Celsius,… Hay các nền tảng thương mại điện tử lớn trên thế giới đã tích hợp để thanh toán bằng đồng ADA như shopify, WooCommerce.
Lending & Borrowing – Cho vay ngang hàng
Vay và cho vay ngang hàng tạo nên sự “phẳng” hơn trong thế giới hiện tại, góp phần xóa bỏ khoảng cách giữa sự phát triển và chậm phát triển, đặc biệt là tại các khu vực trên thế giới nơi mà người dân chưa được tiếp cận với các dịch vụ tài chính. Các dự án defi trên nền tảng Cardano nhận được tài trợ từ quỹ Catalyst đang tạo nên những đột phá mới và hứa hẹn nhiều kết quả sau khi Cardano ra mắt hợp đồng thông minh.
Stablecoin – Giải pháp đồng ổn định
Stablecoin là thành phần không thể thiếu trong thế giới Cryptocurrency. Các stablecoin cần phải đảm bảo sự ổn định về giá cả và giá trị backup của nó. Đây là điều gây tra nhiều tranh cãi với các đồng ổn định hiện tại. Cardano đã công bố thuật toán đồng ổn định Djed cách đây không lâu (8/2021) và đang được hợp tác với Ergo để thực hiện. Giá trị của đồng ổn định được duy trì bởi các thuật toán và hợp đồng thông minh, tạo nên sự minh bạch, tính bất biết của dữ liệu và tính bảo mật trong các hoạt động tài chính.
Lộ trình phát triển của Cardano
Cardano là một dự án tầm cỡ mang nhiều tham vọng, vượt xa rất nhiều so với các nền tảng hiện có trước đó. Vì thế việc xây dựng tiêu tốn rất nhiều nguồn lực và thời gian. Quá trình phát triển của Cardano chia làm 5 giai đoạn.
Giai đoạn xây dựng nền móng – Byron
Cardano là một blockchain thế hệ thứ ba, được tạo ra từ đầu bằng cách sử dụng nghiên cứu, đánh giá ngang hàng (peer review) và một mô hình phát triển chính thức nghiêm ngặt. Câu chuyện bắt đầu vào năm 2015, với tầm nhìn giải quyết ba thách thức chiến lược mà tất cả các mạng blockchain phải đối mặt: khả năng mở rộng, khả năng tương tác và tính bền vững. Sau hai năm, hàng nghìn GitHub commits và hàng trăm giờ nghiên cứu, phiên bản đầu tiên của Cardano được xuất xưởng vào tháng 9 năm 2017 và kỷ nguyên Byron bắt đầu.
Kỷ nguyên Byron đặt những viên gạch xây dựng nền móng đầu tiên của Cardano cho phép người dùng mua và bán tiền điện tử ada – được đặt tên theo nhà lập trình Ada Lovelace – trên một mạng liên kết chạy giao thức đồng thuận Ouroboros. Trung tâm của mạng Cardano, Ouroboros là giao thức bằng chứng cổ phần đầu tiên được tạo ra trên cơ sở nghiên cứu học thuật, với mức độ bảo mật đã được chứng minh về mặt toán học. Kỷ nguyên Byron cũng chứng kiến sự ra đời của ví Daedalus, ví desktop chính thức của IOHK dành cho ada, cũng như Yoroi, một chiếc ví nhẹ từ công ty Emurgo được thiết kế để giao dịch nhanh chóng và sử dụng hàng ngày.
Giai đoạn phát triển sự phi tập trung – Shelley
Tiếp nối từ kỷ nguyên Byron, kỷ nguyên Shelley của Cardano là một thời kỳ tăng trưởng và phát triển của mạng lưới. Không giống như kỷ nguyên Byron, bắt đầu vào một thời điểm duy nhất khi mạng chính được khởi chạy, quá trình chuyển đổi sang Shelley được thiết kế để đạt được quá trình chuyển đổi suôn sẻ, ít rủi ro mà không bị gián đoạn dịch vụ.
Kỷ nguyên Shelley bao gồm những bước đầu quan trọng trong hành trình tối ưu hóa sự phân quyền của Cardano – và giống như bất kỳ bước đầu tiên nào, những bước này sẽ hoàn thiện dần dần nhưng có ý nghĩa quan trọng. Trong kỷ nguyên Byron, mạng đã được liên kết, nhưng khi kỷ nguyên Shelley tiến triển, ngày càng có nhiều node hơn sẽ chuyển sang được điều hành bởi cộng đồng Cardano. Khi phần lớn các node được điều hành bởi những người tham gia mạng, Cardano sẽ được phân quyền hơn và do đó sẽ được thừa hưởng tính bảo mật và mạnh hơn.
Shelley cũng chứng kiến ra đời của một quá trình ủy quyền (delegation) và khuyến khích hệ thống phần thưởng để thúc đẩy các nhóm cổ phần và sự chấp nhận của cộng đồng. Là một mạng Proof-of-stake, người dùng ủy quyền ada của họ để tham gia vào mạng lưới. Được thiết kế cẩn thận bằng cách sử dụng lý thuyết trò chơi và nghiên cứu mới nhất về mạng Proof-of-stake, chương trình ủy quyền và khuyến khích sẽ cho phép và khuyến khích người dùng ủy thác cổ phần (là đồng ada) của họ cho các nhóm cổ phần – các node mạng luôn hoạt động, do cộng đồng điều hành – và được thưởng vì đã trung thực tham gia vào mạng lưới.
Tới thời điểm tháng 8/2021 đã có hơn 2800 pool đang hoạt động, vượt xa kỳ vọng so với mục tiêu đặt ra 1000 pool lúc khởi động dự án. Tạo nên tính phi tập trung lớn hơn gấp 100 lần so với các mạng blockchain khác. Không chỉ vậy, toàn bộ mạng Cardano chỉ tiêu tốn một phần nhỏ chi phí điện năng so với các chuỗi khối Proof-of-work. Cardano sử dụng điện năng tương đương với một ngôi nhà, thay vì một quốc gia nhỏ.
Kỷ nguyên Shelley thể hiện sự trưởng thành tự nhiên của mạng, khiến mạng trở nên hữu ích và có giá trị hơn đối với người dùng mới và cũ. Nó cũng là chuẩn bị cho tương lai. Shelley sẽ tạo tiền đề cho một mạng phân tán hoàn toàn và một hệ sinh thái ứng dụng hoàn toàn mới với những điều tuyệt vời hơn nữa sẽ xuất hiện trong kỷ nguyên Goguen, Basho và Voltaire.
Giai đoạn phát triển hợp đồng thông minh – Gougen
Với việc tích hợp hợp đồng thông minh (smart contract), kỷ nguyên Goguen đại diện cho một bước tiến lớn về khả năng của mạng Cardano. Khi thời đại Shelley phân cấp cốt lõi của hệ thống, Goguen bổ sung khả năng xây dựng các ứng dụng phi tập trung (DApps) trên nền tảng vững chắc của Cardano dựa trên các nghiên cứu được đánh giá ngang hàng và quá trình phát triển đảm bảo chất lượng.
Công việc của Goguen đã được tiến hành song song với Shelley và khi hoàn thành sẽ cho phép người dùng từ nền tảng kỹ thuật và phi kỹ thuật tạo và thực hiện các hợp đồng thông minh trên mạng Cardano. Một trong những mục tiêu của kỷ nguyên Goguen là tạo ra Plutus, một nền tảng thực thi và ngôn ngữ phát triển hợp đồng thông minh sử dụng ngôn ngữ lập trình hàm thuần túy Haskell. Plutus mang lại lợi ích của lập trình hàm cho việc tạo hợp đồng thông minh. Nó cũng cho phép một cơ sở mã hỗ trợ cả các thành phần trong và ngoài chuỗi, cải thiện tính đồng nhất và khả năng sử dụng của trải nghiệm phát triển so với việc triển khai hợp đồng thông minh hiện có.
Kỷ nguyên Goguen cũng bao gồm việc giúp Cardano có thể tiếp cận với nhiều đối tượng hơn thông qua Marlowe, cho phép các chuyên gia tài chính và kinh doanh không có kiến thức kỹ thuật trước đây tạo ra các hợp đồng thông minh. Marlowe là một ngôn ngữ đặc tả chuyên dùng (domain-specific language) cấp cao dành cho các hợp đồng tài chính được xây dựng trên Plutus. Marlowe đi kèm với Marlowe Playground, một nền tảng xây dựng ứng dụng dễ sử dụng mà những người không phải là lập trình viên có thể sử dụng để xây dựng các hợp đồng thông minh. Cùng với nhau, Marlowe và Marlowe Playground đơn giản hóa quy trình tạo hợp đồng thông minh cho các ứng dụng tài chính, cho phép các người dùng trực tiếp viết ra mà không yêu cầu kỹ năng lập trình sâu. Sự kết hợp giữa Plutus và Marlowe sẽ cho phép một lớp hợp đồng thông minh cấp doanh nghiệp với chức năng đã được xác minh tạo ra, có khả năng củng cố việc triển khai quy mô lớn trong thế giới thực.
Ngoài việc bổ sung chức năng dưới dạng hợp đồng thông minh, Goguen cũng sẽ thấy những cải tiến đối với dịch vụ Cardano core (phần lõi của Cardano). Đáng kể nhất, việc bổ sung sổ cái đa tài sản sẽ mở rộng tính hữu dụng của Cardano hơn nữa, cho phép người dùng tạo các mã thông báo mới được hỗ trợ tự nhiên (native asset). Điều này sẽ cho phép tạo ra các mã thông báo có thể thay thế và không thể thay thế (như NFT), hỗ trợ việc tạo ra các loại tiền điện tử mới trên Cardano cũng như mã hóa nhiều loại tài sản kỹ thuật số và vật lý.
Kỷ nguyên Goguen đại diện cho một bước thay đổi trong khả năng của Cardano, mở đường cho sự phát triển của các ứng dụng hợp đồng thông minh phi tập trung, quan trọng cấp doanh nghiệp, với những điều thú vị hơn nữa sẽ đến trong kỷ nguyên Basho và Voltaire.
Giai đoạn mở rộng, tăng tốc và tối ưu hóa mạng lưới – Basho
Kỷ nguyên Basho của Cardano là kỷ nguyên tối ưu hóa, cải thiện khả năng mở rộng và khả năng tương tác của mạng. Trong khi các kỷ nguyên phát triển trước đây tập trung vào phân quyền và chức năng mới, Basho hướng đến việc cải thiện hiệu suất cơ bản của mạng Cardano để hỗ trợ tốt hơn cho sự phát triển và áp dụng cho các ứng dụng có khối lượng giao dịch cao.
Một trong những phát triển cốt lõi của Basho sẽ là sự ra đời của sidechains: blockchain mới, có thể tương tác với chuỗi Cardano chính, với tiềm năng to lớn để mở rộng khả năng của mạng. Sidechains có thể được sử dụng như một cơ chế sharding bằng cách chuyển bớt công việc từ chuỗi chính vào một sidechain để tăng dung lượng của mạng. Chúng cũng có thể được sử dụng để giới thiệu các tính năng thử nghiệm mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật của blockchain chính.
Basho cũng sẽ thấy sự ra đời của mô hình kế toán song song (parallel accounting). Trong khi blockchain Cardano chính sẽ tiếp tục sử dụng mô hình UTXO, khả năng hỗ trợ và chuyển đổi giữa UTXO và các mô hình dựa trên mô hình kế toán sẽ được thêm vào bằng cách sử dụng sidechains. Kết quả là khả năng tương tác cao hơn cho Cardano, cũng như khả năng hỗ trợ các trường hợp sử dụng mới trên mạng.
Nhìn chung, kỷ nguyên Basho sẽ chứng kiến Cardano trở thành một trong những nền tảng blockchain có hiệu suất cao và linh hoạt nhất trong ngành. Điều này sẽ cung cấp một cơ sở hạ tầng mạng với khả năng mở rộng quy mô một cách bền vững, an toàn, cũng như khả năng thêm chức năng mới mà không ảnh hưởng đến độ tin cậy ở phần cốt lõi của mạng.
Giai đoạn hoàn thiện quản trị trên chuỗi – Voltair
Kỷ nguyên Voltaire của Cardano sẽ cung cấp những mảnh ghép cuối cùng cần thiết để mạng Cardano trở thành một hệ thống tự duy trì. Với sự ra đời của hệ thống bỏ phiếu và ngân quỹ, những người tham gia mạng lưới sẽ có thể sử dụng cổ phần và quyền biểu quyết của mình để quyết định đến sự phát triển trong tương lai của mạng lưới.
Để mạng Cardano thực sự trở nên phi tập trung, nó sẽ không chỉ yêu cầu cơ sở hạ tầng phân tán được giới thiệu trong thời kỳ Shelley mà còn phải có năng lực được duy trì và cải thiện theo thời gian theo cách phi tập trung. Để đạt được mục tiêu đó, kỷ nguyên Voltaire sẽ bổ sung khả năng cho những người tham gia mạng trình bày các đề xuất cải tiến Cardano có thể được các bên liên quan bỏ phiếu, tận dụng quy trình staking và ủy quyền hiện có.
Để tài trợ cho sự phát triển trong tương lai của mạng lưới, Voltaire cũng sẽ thấy việc bổ sung một hệ thống ngân quỹ, theo đó một phần của tất cả các khoản phí giao dịch sẽ được gộp lại để cung cấp vốn cho các hoạt động phát triển được thực hiện sau quá trình bỏ phiếu.
Khi cả hệ thống bỏ phiếu và ngân quỹ được áp dụng, Cardano sẽ thực sự được phân cấp và không còn nằm dưới sự quản lý của IOHK. Thay vào đó, tương lai của Cardano sẽ nằm trong tay của cộng đồng, những người sẽ có mọi thứ họ cần để phát triển và phát triển Cardano từ cơ sở an toàn, phi tập trung do IOHK thiết lập.
Cardano đã được ứng dụng ngoài đời thực ở đâu và như thế nào?
Cardano hợp tác với chính phủ Ethiopia
Vào tháng 4/2021, công ty IOHK đã thông báo về thỏa thuận hợp tác với chính phủ đầu tiên trên thế giới là Ethiopia nhằm số hóa nền giáo dục của nước này. Đây được cho là một phi vụ thế kỷ bước đầu để mang lại lợi ích cho hơn 3.500 trường học, 5 triệu học sinh-sinh viên và 750.000 giáo viên. Trong tương lai, hệ thống xác định danh tính giáo viên, học sinh-sinh viên trên nền tảng blockchain sẽ vô cùng có lợi cho toàn bộ hệ thống giáo dục cấp 3 lẫn đại học tại Ethiopia.
Theo công bố, thỏa thuận sẽ xác lập giải pháp nhận dạng phi tập trung Atala Prism dựa trên nền tảng Cardano, ban đầu được triển khai tại các trường học của đất nước. Nó sẽ được sử dụng để tạo “hồ sơ chống giả mạo” về thành tích giáo dục để xác minh điểm số ngay lập tức.
Học sinh tốt nghiệp trung học sẽ nhận được thẻ có chip giao tiếp trường gần (NFC) có chứa thông tin học tập của họ. Điều này có nghĩa là dữ liệu sẽ có sẵn ngay cả khi trẻ không có điện thoại di động hoặc thiết bị khác để kết nối với hệ thống. Điều này sẽ giải quyết vấn đề chứng nhận giả, vốn là một vấn đề nghiêm trọng ở Ethiopia. Có thể mang lại cho những người Ethiopia trẻ tuổi cơ hội mà họ không có bây giờ vì bằng cấp của họ không được coi là đáng tin cậy ở phương Tây.
Ngoài Ethiopia, Cardano cũng đang hợp tác với World Mobile Group để cung cấp các dịch vụ quan trọng cho Tanzania và nhiều nước khác ở châu Phi.
Atala Prism – giải pháp nhận dạng phân tán bảo mật cao
Atala PRISM là một giải pháp nhận dạng phi tập trung cho phép mọi người sở hữu dữ liệu cá nhân của họ và tương tác với các tổ chức một cách liền mạch, riêng tư và an toàn. Atala PRISM cho phép phát hành danh tính kỹ thuật số và thông tin đăng nhập mà người dùng sở hữu, kiểm soát và chia sẻ một cách dễ dàng, an toàn và riêng tư. Thông tin đăng nhập có thể xác minh ngay lập tức từ mọi nơi, loại bỏ nhu cầu về dịch vụ xác minh của bên thứ ba dựa trên mạng lưới Cardano.
Hiện tại, Atala PRISM đã được sử dụng trong chương trình hợp tác với chính phủ Ethiopia như đã nói ở trên. Ngoài ra còn có một chính phủ khác đang thử nghiệm là nước Cộng hòa Georgia. Bên phía dự án đang triển khai với bộ trưởng bộ Giáo dục và các trường đại học nhằm áp dụng Atala PRISM. Sau khi hoàn thành, hệ thống cho phép sinh viên nhận, lưu trữ và gửi các kết quả (bằng, chứng chỉ) của họ ngay từ điện thoại thông minh của họ. Xác minh ngay lập tức các chứng chỉ, có nghĩa là không cần kiểm tra lý lịch, tiết kiệm thời gian và nguồn lực quý báu cho các trường đại học và nhà tuyển dụng.
Ứng dụng trong các giải pháp truy xuất nguồn ngốc
Giải pháp để chống lại vấn nạn hàng giả rất được quan tâm ở bất kỳ ngành nghề nào. Blockchain với ưu điểm là công khai, minh bạch và không thể sửa đổi là một giải pháp rất hữu ích cho việc truy xuất nguồn gốc của sản phẩm. Đối tác lớn của Cardano là Emurgo đã cho ra đời sản phẩm phục vụ quá trình truy xuất nguồn gốc này.
EMURGO Trace dựa trên công nghệ blockchain kết hợp với phần mềm quản lý chuỗi cung ứng. Công nghệ blockchain tạo điều kiện cho việc ghi lại chính xác thông tin liên quan đến xuất xứ sản phẩm, sản xuất ngày tháng, thông tin chi tiết về nhà sản xuất và dữ liệu chất lượng sản phẩm. Nó cũng ghi lại mọi bước của chu kỳ thương mại một cách minh bạch. EMURGO Trace tạo điều kiện tốt hơn việc định giá cho nhà sản xuất và nhà phân phối. Blockchain củng cố nền tảng của ngành nông nghiệp và đảm bảo an toàn bằng truy xuất nguồn gốc kiểm soát chất lượng. Nó làm tăng sự tin tưởng giữa các bên tham gia, tạo điều kiện cho sự nhất quán về chất lượng và thương hiệu uy tín đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí. Ngoài ra, dữ liệu được lưu trữ trong chuỗi khối không thể thay đổi và không thể chối cãi.
Một đối tác khác của Cardano là Scantrust cũng đã và đang ứng dụng blockchain Cardano cho việc truy xuất nguồn gốc. Đối tác này đã triển khai giải pháp để phục vụ chuỗi cung ứng và chống làm giả rượu của một hãng rượu nổi tiếng và lâu đời hơn 8000 năm tuổi ở Georgia có tên là Baia’s Wine. Với những thí điểm này, blockchain Cardano sẽ ngày càng được ứng dụng nhiều trong đời sống thực tế.
Tiềm năng phát triển và cơ hội của Cardano
Các thế hệ blockchain thứ 1 và thứ 2 đã mang lại nhiều ứng dụng và thay đổi từng ngày hệ thống tài chính thế giới. Ngành công nghiệp blockchain ra đời và phát triển rất mạnh từ bitcoin tới Ethereum và bây giờ có rất nhiều nền tảng khác, thế nhưng vẫn bộc lộ nhiều hạn chế. Cardano ra đời với sự kế thừa và phát triển nhiều tính năng mới hoàn toàn. Được đầu tư bài bản về nguồn lực và công nghệ. Tính đúng đắn của dự án đã được chứng minh về mặt học thuật. Nhiều công trình nghiên cứu trong suốt quá trình thực thi dự án đã được các hiệp hội khoa học đánh giá cao. Hệ sinh thái của Cardano đang từng ngày được hoàn thiện với nhiều ưu điểm như tính linh hoạt, chi phí thấp, tính tương tác cao.
Với định hướng phát triển để tạo nên một hệ thống tài chính vận hành cho cả hành tinh, Cardano đang nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà phát triển Dapps, các tổ chức đầu tư lớn và các chính phủ nhất là từ châu Phi.
Lộ trình phát triển tới tháng 9/2021 sẽ cho ra đời smart contract. Khi đó chúng ta sẽ chứng kiến sự bùng nổ của dự án trên thế giới. Tại thời điểm viết bài 08/2021, ADA đã vươn lên Top 3 đồng tiền điện tử lớn nhất theo vốn hóa thị trường.
Kênh thông tin chính thống Cardano Foundation và Cardano Việt Nam
Các kênh thông tin chính thống của dự án:
Website: https://cardano.org/
Twitter: https://twitter.com/cardano
Telegram: https://t.me/CardanoAnnouncements
Facebook: https://www.facebook.com/groups/CardanoCommunity
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCbQ9vGfezru1YRI1zDCtTGg
Các kênh thông tin chính thống của cộng đồng Việt Nam:
Đối với các bạn Việt Nam muốn tìm hiểu và cập nhật các thông tin về dự án Cardano với cộng đồng Việt Nam thì có thể tham gia các kênh chính thống như bên dưới:
Website: https://cardano.com.vn
Telegram: https://t.me/CardanoVietnam
Facebook: http://fb.com/groups/CardanoVietnamOfficial
Twitter: https://twitter.com/cardano_vietnam